Nederland telt 400 treinstations. Sommige stations zijn niet meer dan een perron, een wachthokje en een prullenbak. Andere zijn imposante architectonische hoogstandjes die beslist de moeite waard zijn om eens wat beter te bekijken. We zetten de acht mooiste stations van Nederland voor je op een rij.
Hoofdstation Groningen: het mooiste station van Nederland volgens reizigers
In 2019 liet de NS Nederlanders stemmen op de mooiste stations van Nederland. Het station van Groningen kwam glansrijk als winnaar uit de bus. Het station is ontworpen door de Amsterdamse architect I. Gosschalk en werd in 1893 opgeleverd. De opzet en de indeling van het gebouw zijn op zich niet bijzonder. In de architectuur is het ‘Hoofdstation’ van Groningen duidelijk verwant aan de grotere stations van rond de eeuwwisseling, maar aan de dieprode kleur van de baksteen van het station, zie je direct dat je in Groningen bent. De centrale hal ademt een sfeer van weleer, met vlechtwerken van rode, gele en zwarte stenen, een hoge smeedijzeren lantaarn en teksten boven de doorgangen.
Station Valkenburg: het oudste station van Nederland
Het station van Valkenburg werd in de NS-verkiezing van mooiste stations van Nederland verkozen tot het op een na mooiste station. Station Valkenburg is het oudste nog in gebruik zijnde station van ons land, het werd geopend op 23 oktober 1853. Het gebouw is gemaakt uit mergelblokken en nog in originele staat. Er zijn zelfs reizigers die speciaal naar Valkenburg reizen om dit oude station te bezoeken.
Station Rotterdam Centraal: kapsalon met grandeur
Station Kapsalon, zo wordt het futuristische stationsgebouw van Rotterdam ook wel genoemd. De bijnaam verwijst naar het aluminium bakje van de kapsalon, een van origine Rotterdamse snack met shoarma, patat, salade, kaas en knoflooksaus. Het metalen dak van de ontvangsthal van Rotterdam CS heeft er inderdaad wel wat van weg. Toen het nieuwe CS, een ontwerp van Benthem Crouwel Architekten, in 2015 werd opgeleverd, moesten veel Rotterdammers wel even wennen. Maar inmiddels heeft de statige punt een plekje in hun hart gekregen. En terecht, want als je het over moderne grandeur hebt, dan is Rotterdam CS daar hét voorbeeld van.
Station Amsterdam Centraal: visitekaartje van de NS
Het Centraal Station van Amsterdam werd gebouwd als visitekaartje van de Staatsspoorwegen. Het was dan ook een van de bekendste architecten van toen, Pierre Cuypers, die het mocht ontwerpen. Hij ontwierp bijvoorbeeld ook het Rijksmuseum. De architect van het Concertgebouw van Amsterdam, A.L. van Gendt, was verantwoordelijk voor de constructie. Het station werd ontworpen als een enorme stadspoort, met torens en zijvleugels en rijk gedecoreerd interieur. Er is zelfs een koninklijke wachtkamer in dit station aanwezig! Sinds 2014 wordt het station gesierd door een prachtig kleurrijk lichtkunstwerk van Daan Roosegaarde. Aan de oostzijde van het station verandert het kromme raam van het perrondak elke dag in een betoverende regenboog. Net nadat de zon onder is gloeit het raam van het dak boven perron 2B een uur lang in alle kleuren. Er worden speciale lenzen van vloeibaar kristal gebruikt, die het licht precies zo breken dat een regenboog ontstaat.
Station Den Haag Hollands Spoor: visitekaartje van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij
Station Den Haag Hollands Spoor is een van de twee grote stations van Den Haag. Het station is tot stand gekomen als visitekaartje van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, vandaar de naam Hollands Spoor (HS). Voor de bouw van dit prachtige station, dat ook een koninklijke wachtkamer kreeg, moest een ouder station uit 1843 wijken. De nieuwbouw, rijk versierd met ornamenten en reliëfs, was een ontwerp van architect D.A.N. Margadant, die vanaf zijn 21ste tot aan zijn pensionering in dienst was bij de HIJSM. Na Den Haag HS ontwierp Margadant nog meer stations, onder meer voor Haarlem, Bloemendaal en Santpoort-Zuid.
Station Amsterdam Amstel: terug naar de jaren 40
Het Station Amsterdam Amstel dateert uit 1939 en is een rijksmonument. Het rijke materiaalpallet en de monumentale kunsttoepassingen met onder andere wandschilderingen van Peter Alma, zijn voor die tijd bijzonder. Onlangs werd de stationshal gerenoveerd en heringericht. De verlaagde plafonds werden verwijderd om de oorspronkelijke inval van het daglicht te herstellen. De hal werd weer in de oorspronkelijke kleurstelling geschilderd en een van de winkelunits werd gedeeltelijk verwijderd, zodat de wandschildering van Peter Alma weer geheel zichtbaar werd. Zo werd een prachtige station in ere hersteld.
Station Arnhem Centraal: ambitieuze architectuur
Het was architect Ben Van Berkel, ook bekend van de Erasmusbrug in Rotterdam, die dit prachtige station van Arnhem ontwierp. Een ambitieus, maar ook een riskante ontwerp. Veel bouwbedrijven bedankten om die reden voor de eer. De bouw van het station liep dan ook veel vertraging op en kostte veel meer geld dan was begroot. Tien jaar nadat het ontwerp was goedgekeurd, werd station Arnhem pas geopend, in november 2015. Maar het lange wachten werd beloond. Vanaf de opening van het station was er lof. Het gebouw werd bekroond met de Nationale Betonprijs, de internationale architectuurprijs Architizer A+ en European Concrete Award.
Station Eindhoven Centraal: De Radio
Veel mensen denken dat de façade van het station van Eindhoven, de stad van electronicagigant Philips, is geïnspireerd door een oude Philipsradio. Maar Philipstoestellen met zo’n model bestonden nog helemaal niet in de jaren vijftig, toen dit gebouw werd ontworpen. De jonge spoorwegarchitect Koen van der Gaast wilde eerder een symbool van de nieuwe opvatting van reizen neerzetten, met expressieve vormen en eigentijds materiaalgebruik, zoals een open voorgevel van glas. Het station maakte deel uit van de naoorlogse reconstructie van het Eindhovense stadscentrum. ‘Doorgang, afscheid en ontmoeting’ luidde het opschrift boven de ingang. De gewone Eindhovenaar noemde het station echter De Radio en sloot het onder die benaming in zijn hart.
